Đề bài: Bình giảng bài thơ Đèo Gió của Nông Quốc Chấn
Bài làm 1:
Nông Quốc Chấn là một nhà văn người dân tộc Tày, tên thật là Nông Văn Quỳnh. Ông là người dân tộc thiểu số đầu tiên “mang hơi thở núi rừng Tây Bắc vào thi ca”. Ông được xem là cánh chim đầu đàn của những người cầm bút các dân tộc thiểu số. Ông cũng là một trong số ít người dịch thơ văn từ Tiếng Việt sang tiếng dân tộc. Bài thơ Đèo Gió viết về phong cảnh đẹp, ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước.
Đèo Gió là đèo trên quốc lộ 3, thuộc địa phận huyện Ngân Sơn, tỉnh Thái Nguyên. Ai muốn ngược Cao Bằng phải đi qua Đèo Gió. Từ Cao Bằng, ai muốn về xuôi cũng phải đi qua Đèo Gió. Đồng bào Tày gọi Đèo Gió là “Khâu vải luẩy” nghĩa là Đèo trâu đi chơi, vì con đèo đã gắn liền với huyền thoại cổ tích mà nhiều người trong chúng ta hoặc đã biết, hoặc chưa nghe kể. Vì thế Nông Quốc Chấn mới hóm hỉnh hỏi: “Bao nhiêu đàn trâu bước?”.
Hình ảnh con đèo được tác giả nhân hóa. Nhà thơ như muốn hỏi tuổi con đèo, muốn cảm thông với con đèo đã tồn tại, đã “đứng” giữa đất trời bao la, “đã bao nhiêu ngàn ngày”, đã mấy nghìn năm, mấy vạn năm. Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ, Đèo Gió như là một minh chứng lịch sử, chứng kiến sự gian lao, vất vả của nhân dân trong quá trình kháng chiến. Đèo gió suốt đêm ngày nhộn nhịp, xe vận tải quân sự chở vũ khí, đạn dược nối đuôi nhau tiến ra mặt trận, bộ đội dân quân nối bước nhau cuồn cuộn đổ về phía Nam. Đứng trên đỉnh Đèo Gió không chỉ có nghe gió thổi mà còn nghe tiếng vọng sục sôi quyết chiến quyết thắng giặc Mỹ xâm lược của quân và dân ta. Đèo Gió lúc bấy giờ trở thành con đèo mà cả nước ra trận đã hành quân qua.
Trong bài thơ, Đèo Gió hiện lên với một vẻ đẹp hùng vĩ. Đèo Gió rất cao, đêm đi qua Đèo Gió tưởng là “đầu đội trời sao”. Sáng đi qua Đèo Gió, tưởng là “cưỡi mây bay cao”. Nghệ thuật đối tạo nên hai hình ảnh sao trời và mây trời tương ứng, vừa nói lên cái tầm cao vũ trụ của Đèo Gió vừa thể hiện chí khí của “ta”, của quân và dân ta trong thời đại Hồ Chí Minh:
Đêm, ta qua Đèo Gió
Tưởng đầu đội trời sao!
Sáng, ta qua Đèo Gió
Tưởng cưỡi mây bay cao!
Con đèo đã chứng kiến những cuộc hành quân của quân và dân ta, đó là con đường từng đổ nhiều xương máu, sự hi sinh để có được độc lập, tự do.
Ta vượt bao nhiêu đèo
Trên con đường vạn dặm
Từng đợt gió gió reo
Đôi chân ta bước thẳng!
Dẫu cho có vượt qua bao nhiêu đèo, con đường đi có dài, có gian lao vất vả, nhưng đôi chân thì cứ bước thẳng, luôn hướng về phía trước. Đó là những gian khổ khó khăn. Hành động “Đôi chân ta bước thẳng” là ý chí, là sự quyết tâm sắt đá quyết không lùi bước trước mọi thử thách gian lao. Bài học đi đường, leo núi, vượt đèo cũng là bài học quyết tâm để vượt qua con đường đời, con đường chiến đấu. Bài học vượt qua đèo được tác giả nói lên một cách bình dị, hồn nhiên mà thấm thía.
“Đèo Gió” được viết năm 1968, là giai đoạn cả nước miền Nam cũng như miền Bắc đang sục sôi kháng chiến chống Mĩ. Miền Nam là tiền tuyến, miền Bắc là hậu phương chi viện sức người và sức của cho miền Nam, do vậy trong giai đoạn này con đường như Đèo Gió không chỉ có một mà rất nhiều, những con đường hiểm nguy, luôn dình dập sự bất ổn, hi sinh khi mà quân giặc có thể phát hiện và ngăn chặn chi viện bất cứ lúc nào. Qua đó có thể thấy được tinh thần, ý chí đấu tranh anh dũng của quân và dân ta.
“Đèo Gió” là một trong những bài thơ tả cảnh ngụ tình mà ta thường thấy. Ở “Đèo Gió” trong phần kết, nhà thơ dân tộc Tày lại viết: “Ta vượt bao nhiêu đèo …Đôi chân ta bước thẳng”. Qua đó, ta càng thấy rõ, chất trữ tình trong thơ phản ánh rất rõ phong cách nghệ thuật của mỗi nhà thơ, đồng thời in đậm màu sắc thời đại.
Với bài thơ “Đèo Gió”, Nông Quốc Chấn đã cho người đọc thấy được khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, ca ngợi cảnh sắc hùng vĩ của quê hương đất nước. Bài thơ không chỉ là bài học về vượt đèo, leo núi mà còn là ý chí, là quyết tâm sắt đá quyết không lùi bước trước mọi thử thách gian lao.
XEM THÊM >>>> Phân tích bài thơ Bên kia sông Đuống
XEM THÊM >>>> Thế giới Kinh Bắc trong bài thơ Bên kia sông Đuống
XEM THÊM >>>> Bình giảng đoạn thơ trong bài Bên kia sông Đuống
Bài làm 2:
Nông Quốc Chấn là một nhà văn người dân tộc Tày, tên thật là Nông Văn Quỳnh. Ông là người dân tộc thiểu số đầu tiên “mang hơi thở núi rừng Tây Bắc vào thi ca”. Ông được xem là cánh chim đầu đàn của những người cầm bút các dân tộc thiểu số. Ông cũng là một trong số ít người dịch thơ văn từ Tiếng Việt sang tiếng dân tộc.
Tác giả có rất nhiều áng thơ văn viết về phong cảnh đẹp. Những áng thơ văn đó đã góp phần mở rộng tầm mắt và nâng cao tâm hồn mỗi chúng ta về tình yêu quê hương đất nước.
Mở đầu bài thơ là tiếng gọi cất lên tha thiết. Nhà thơ như đang mê say ngắm cảnh đèo và vẫy tay gọi:
Đèo Gió ơi! Đèo Gió
Con đèo được nhân hóa. Nhà thơ như muốn hỏi tuổi con đèo, muốn cảm thông với con đèo đã tồn tại, đã “đứng” giữa đất trời bao la, “đã bao nhiêu ngàn ngày”, đã mấy nghìn năm, mấy vạn năm?
Đèo Gió ơi! Đèo Gió
Người đứng ở nơi đây
Cạnh con đường quốc lộ
Đã bao nhiêu ngàn ngày?
Đèo Gió thuộc địa phận huyện Ngân Sơn, tỉnh Thái Nguyên. Ai muốn ngược Cao Bằng phải đi qua Đèo Gió. Từ Cao Bằng, ai muốn về xuôi cũng phải đi qua Đèo Gió. Đồng bào Tày gọi Đèo Gió là “Khâu vải luẩy” nghĩa là Đèo trâu đi chơi, vì con đèo đã gắn liền với huyền thoại cổ tích mà nhiều người trong chúng ta hoặc đã biết, hoặc chưa nghe kể. Vì thế Nông Quốc Chấn mới hóm hỉnh hỏi: “Bao nhiêu đàn trâu bước?”.
Sau khi hỏi đèo: “Bao nhiêu đàn trâu bước”, nhà thơ lại hỏi: “Bao nhiêu dấu xe đi? Bao nhiêu người xuôi ngược? Đứng đây có người nghe”. Lúc bấy giờ, Đèo Gió suốt đêm ngày nhộn nhịp, xe vận tải quân sự chở vũ khí, đạn dược nối đuôi nhau tiến ra mặt trận, bộ đội dân quân nối bước nhau cuồn cuộn đổ về phía Nam. Đứng trên đỉnh Đèo Gió không chỉ có nghe gió thổi mà còn nghe tiếng vọng sục sôi quyết chiến quyết thắng giặc Mỹ xâm lược của quân và dân ta. Đèo Gió lúc bấy giờ trở thành con đèo mà cả nước ra trận đã hành quân qua.
Nông Quốc Chấn sử dụng liên tiếp bốn câu hỏi tu từ để nói lên một sự thật lịch sử, con Đèo Gió đã trở thành một chứng nhân của lịch sử hào hùng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đó là con đèo, con đường ra trận “cả nước lên đường”.
Khổ thơ tiếp theo, tác giả nói lên vẻ đẹp hùng vĩ của Đèo Gió. Đèo Gió rất cao. Đêm đi qua Đèo Gió, tưởng là “đầu đội trời sao”. Sáng đi qua Đèo Gió, tưởng là “cưỡi mây bay cao”. Nghệ thuật đối tạo nên hai hình ảnh sao trời và mây trời tương ứng, vừa nói lên cái tầm cao vũ trụ của Đèo Gió vừa thể hiện chí khí của “ta”, của quân và dân ta trong thời đại Hồ Chí Minh. Qua điệp ngữ “ta qua”, giọng thơ vang lên như tiếng reo rất hào hùng:
Đêm, ta qua Đèo Gió
Tưởng đầu đội trời sao!
Sáng, ta qua Đèo Gió
Tưởng cưỡi mây bay cao!
Trên đường vượt qua Đèo Gió để đi lên phía trước, “ta” còn phải vượt qua nhiều đèo cao, nhiều con đường xa tít dài vạn dặm, còn gặp nhiều thử thách gian lao. Đó là con đường của quân và dân ta phải vượt qua, phải đổ nhiều xương máu để chiến thắng, để giành lấy độc lập, tự do và hòa bình:
Ta vượt bao nhiêu đèo
Trên con đường vạn dặm
Từng đợt gió gió reo
Đôi chân ta bước thẳng!
Thơ mang hàm nghĩa đẹp và sâu sắc qua các hình ảnh tượng trưng: bao nhiêu đèo, con đường vạn dặm, từng đợt gió gió reo. Đó là những gian khổ khó khăn. Hành động “Đôi chân ta bước thẳng” là ý chí, là quyết tâm sắt đá quyết không lùi bước trước mọi thử thách gian lao. Bài học đi đường, leo núi, vượt đèo cũng là bài học quyết tâm để vượt qua con đường đời, con đường chiến đấu. Bài học vượt qua đèo được tác giả nói lên một cách bình dị, hồn nhiên mà thấm thía.
“Đèo Gió” là một trong những bài thơ tả cảnh ngụ tình mà ta thường thấy. Ở “Đèo Gió” trong phần kết, nhà thơ dân tộc Tày lại viết: “Ta vượt bao nhiêu đèo …Đôi chân ta bước thẳng”. Qua đó, ta càng thấy rõ, chất trữ tình trong thơ phản ánh rất rõ phong cách nghệ thuật của mỗi nhà thơ, đồng thời in đậm màu sắc thời đại.
Với bài thơ “Đèo Gió”, Nông Quốc Chấn đã cho người đọc thấy được khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, ca ngợi cảnh sắc hùng vĩ của quê hương đất nước. Bài thơ không chỉ là bài học về vượt đèo, leo núi mà còn là ý chí, là quyết tâm sắt đá quyết không lùi bước trước mọi thử thách gian lao.
