Đề bài: Dàn ý phân tích tác phẩm Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh
Bài làm:
I. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Chí Minh.
- Giới thiệu hoàn cảnh ra đời tác phẩm Tuyên Ngôn Độc lập.
- Nêu khái quáy về ý nghĩa lịch sử và giá trị văn học của tác phẩm.
II. Thân bài
Tác phẩm Tuyên ngôn độc lập được xem là một trong những áng thiên cổ hùng văn của dân tộc. Tác phẩm có ý nghĩa lịch sử mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam. Kỷ nguyên của độc lập, tự do, người dân được làm chủ vận mệnh của mình và của đất nước.
- Nêu cơ sở pháp lý của Tuyên ngôn độc lập
Trong văn bản Tuyên ngôn độc lập có trích dẫn hai bản tuyên ngôn của Mĩ và Pháp. Đây là 2 nước đế quốc lớn trên thế giới. Bác Hồ đã trích 2 bản tuyên ngôn này để làm cơ sở pháp lý cho Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam.
- “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa đã cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được. Trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc” – Trích trong Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ.
- “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi” – Trích dẫn trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp.
Ý nghĩa của việc trích dẫn này nhằm:
- Trích dẫn 2 bản tuyên ngôn của 2 cường quốc lớn được thế giới công nhận làm khẳng định cơ sở pháp lý không thể chối cãi.
- Đây là phương pháp “gậy ông đập lưng ông” lấy tuyên ngôn của Pháp và Mỹ để phản bác lại chúng và ngăn chặn âm mưu tái xâm lược của chúng trên nước ta.
- Thể hiện lòng tự tôn dân tộc khi đặt ngang hàng bản tuyên ngôn của nước ta với hai cường quốc Mỹ, Pháp.
- Lập luận vô cùng sắc bén đi từ quyền con người suy rộng ra đến quyền tự do, bình đẳng của các dân tộc trên thế giới.
- Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập
- Dẫn chứng về tội ác của thực dân Pháp
- Vạch trần tội ác của Thực dân Pháp – nhân danh công cuộc “khai hóa” văn minh. Nhưng thực chất lại thi hành nhiều chính sách dã man về chính trị, văn hóa-xã hội, kinh tế.
- Vạch trần bản chất công cuộc bảo hộ chính quyền của Pháp khi đã 2 lần bán nước ta cho Nhật vào năm 1940 và 1945. Đặc biệt, nạn đói năm 1945 đã khiến cho 2 triệu đồng bào ta bị chết đói.
- Tác giả chỉ rõ luận điệu xảo trá và lên án tội ác của chúng với nhân dân ta. Lời kết án vô cùng đanh thép, chất chứa sự sục sôi, căm thù.
- Công cuộc đấu tranh của nhân dân ta
- Từ mùa thu năm 1940, nhân dân ta đã đứng lên chống ách nô lệ hơn 80 năm của Pháp. Nhân dân đã nổi dậy giành chính quyền khi Nhật đầu hàng quân Đồng minh.
- Nhân dân lật đổ xiềng xích của Thực dân và Phát xít xóa chế độ quân chủ lập hiến. Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa được khai sinh.
Nghệ thuật: Điệp cấu trúc “chúng + hành động” nhằm nhấn mạnh tội ác của Pháp.
- Lời tuyên ngôn độc lập và ý chí mãnh liệt bảo vệ chủ quyền đất nước
- Tác giả đã dùng các từ ngữ có ý nghĩa phủ định để tuyên bố thoát ly hẳn với Pháp. Khẳng định nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do và độc lập. Sự thật đã trở thành nước tự do độc lập.
- Tuyên bố với thế giới về nền độc lập của dân tộc Việt Nam: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do … ”.
- Nhân dân ta sẽ kiên cường giữ vững nền độc lập, tư do và bảo vệ chủ quyền của đất nước.
Lời văn của bác đanh thép, rõ ràng như một lời thề cũng như một lời khích lệ tinh thần yêu nước nhân dân cả nước.
III. Kết bài:
Bản Tuyên ngôn độc lập vừa có giá trị hiện thực vừa có giá trị pháp lý. Nó kế thừa và phát triển từ những “áng thiên cổ hùng văn” trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc. Đồng thời mang giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm mang giá trị nghệ thuật to lớn được xem là áng văn chính luận mẫu mực với những lập luận chặt chẽ, lý lẽ thuyết phục, ngôn ngữ hùng hồn, giàu tính biểu cảm.
