Đề bài: Giá trị nội dung tác phẩm số phận con người của Sô lô Khốp
Bài làm 1:
Sô-lô-khốp là một nhà văn Nga vĩ đại nổi tiếng là viết đúng sự thật, không né tránh những hiện thực dù cho nó khắc nghiệt đến nhường nào. Ông thường viết về đề tài chiến tranh, phản ánh cuộc sống của con người với những đau đớn, bất hạnh sau chiến tranh. Tiêu biểu cho phong cách sáng tác của ông chính là tác phẩm Số phận con người.
Tác phẩm được ông viết năm 1957, trong hoàn cảnh nền văn học Xô viết có bước phát triển quan trọng. Truyện kể về người lao động Nga trong cơn bão táp lịch sử, trước sự đánh phá của phát xít Đức. Nhà văn Sô-lô-khốp đã làm nổi bật tính cách kiên cường, sự dũng cảm, nhân ái của người dân Liên Xô trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Tác phẩm chứa đựng giá trị nội dung sâu sắc, được nhiều sự đồng cảm, tán thưởng.
Nội dung đầu tiên phải kể đến đó là sự tàn phá, huỷ diệt của chiến tranh đã đem đến sự đau khổ cho nhân loại. Có chiến tranh không thể tránh khỏi những hi sinh, mất mát. Biết bao gia đình bị chia cắt, bao đứa trẻ bị mất đi gia đình người thân, bao người lính không còn nhà cửa. Thứ chờ đợi những người từ chiến trường trở về nhiều khi đó là sự cô đơn, lạc lõng vì từ gia đình, bạn bè, nhà cửa nay đã bị bom đạn phát xít phá hoại. Giống như nhân vật Xô-cô-lốp, vợ và hai người con gái anh đã chết dưới bom đạn phát xít, nhà anh cũng bị mất. Anh còn niềm hi vọng và tự hào với đứa con trai là A-na-tô-ni, một đứa giỏi toán nay đã làm đại uý pháo binh. Ấy thế mà niềm tự hào ấy cũng bị bọn phát xít cướp đi, huỷ diệt đi sinh mệnh gắn kết còn lại duy nhất giữa anh và vợ. Hoà bình lập lại, anh lại không biết đi đâu và về đâu, đành phải ở nhờ nhà người bạn.
Không chỉ Xô-cô-lốp mà còn nhiều người khác cũng chịu số phận như anh. Cậu bé Va-ni-a chính là ví dụ tiêu biểu. Chiến tranh đã cướp đi cha mẹ của cậu, không còn nơi để về cậu phải lang thang vạ vật xin ăn, ngủ lang ngoài đường. Cuộc sống tưởng chừng như hoàn toàn là bất hạnh thì bất ngờ hai con người ấy đã “va” phải nhau và sưởi ấm cho nhau. Chính sự đồng điệu về cảnh ngộ, lẫn nỗi đau về sự mất mát đã đem Xô-cô-lốp với Va-ni-a buộc chung một chỗ để “cứu vớt” nhau.
Nội dung thứ hai mà nhà văn muốn truyền đạt đến người đọc chính là khẳng định sức mạnh tinh thần, tình yêu thương của con người có thể cứu vớt những số phận đau khổ. Chính hành động cưu mang Va-ni-a của Xô-cô-lốp đã chứng minh cho điều đó. Dù bản thân anh không khá giả gì, vẫn đang lo bữa ăn hằng ngày và phải ở nhờ nhà bạn nhưng anh không ngần ngại chìa tay ra cứu giúp cậu bé. Cậu bé trở thành đứa con mới của anh và đem lại cho anh những trải nghiệm mới, xoa dịu nỗi đau trong lòng anh: “Ngủ với nó thật không yên, nhưng quen hơi, không có nó thì buồn. Đêm đêm khi nhìn nó ngủ, khi thì thơm mái tóc xù của nó, trái tim tôi đã suy kiệt, đã bị chai sạn vì đau khổ, nay trở nên êm dịu hơn”. Ngay đến hai người bạn của anh cũng thấu hiểu cho hành động nhận con nuôi của anh. Họ cảm thấy xúc động không giấu nổi cảm xúc của mình: “Bà đứng cạnh lò sưởi lấy tạp dề che mặt khóc”, nhìn đứa bé ăn mà “nước mắt ròng ròng”.
Phần kết truyện tác giả Sô-lô-khốp đã bày tỏ sự lo lắng, băn khoăn về tương lai của hai bố con: “Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ…Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước?”. Cuộc sống vốn rất nhiều chông gai, thử thách, hai người lại đang trong thời buổi loạn lạc nên tác giả cảm thấy như vậy đó là điều dễ hiểu. Hơn cả ông tin tưởng rằng những con người Nga có ý chí kiên cường sẽ đứng vững được và vượt qua mọi khó khăn. Đó chính là niềm tin vào con người, vào lòng nhân ái và ý chí của người dân Nga đã được chứng minh trong lịch sử dân tộc.
Cuối cùng có thể thấy giá trị nội dung của tác phẩm Số phận con người dù trong quá khứ hay hiện tại đều rất to lớn. Nó là bài học cho mọi người về sự kiên cường vượt lên trên số phận, kêu gọi mọi người hãy tương thân tương ái, có trách nhiệm với những số phận đau khổ để cuộc sống trở nên có ý nghĩa hơn.
XEM THÊM >>>> Cảm nhận về tác phẩm Số phận con người
XEM THÊM >>>> Thông điệp trong tác phẩm Số phận con người
Bài làm 2:
Sô lô Khốp (1905 –1984), ông là một nhà văn Xô Viết lỗi lạc đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị.Tác phẩm của ông gồm những tập truyện, tiểu thuyết lớn và tiêu biểu trong số đó có tác phẩm “số phận con người”. Chủ đề tập trung khám phá nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh. Song tuy viết về những đau thương, mất mát mà chiến tranh gây ra, tác giả vẫn giữ vững niềm tin ở tính cách Nga kiên cường cũng như lòng tin ở cuộc sống bao dung.
Khi đọc tác phẩm “số phận con người” người đọc vô cùng xúc động trước số phận đầy nước mắt của Xô-cô-lốp. Năm 1941, phát xít Đức bất ngờ tấn công Liên Xô. Cùng với hàng triệu người Xô Viết cầm vũ khí đứng lên, Xô-cô-lốp ra trận. Anh nếm trải những gian truân, thất bại buổi đầu của Liên Xô. Hai lần bị thương vào chân và tay. Rồi anh bị giặc bắt, bị đày đọa suốt hai năm trong nhiều trại tập trung. Áo quần xơ xác, lao động khổ sai, người tù da bọc xương. Xô-cô-lốp cũng như các tù binh khác bị cái chết bủa vây, Đúng như tên gọi của tác phẩm là Số phận con người, nhà văn Sô-lô-khốp dường như bám sát những diễn biến trong cuộc sống của nhân vật Xô-cô-lốp và luôn đặt anh vào những tình huống bất thường để bộc lộ tính cách. Điều bất hạnh lớn nhất mà Xô-cô-lốp phải đối đầu trong cuộc sống hòa bình khi chiến tranh kết thúc là anh đã mất tất cả những người thân yêu, mất niềm hi vọng sum họp gia đình sau bao ngày chiến tranh ác liệt, luôn cận kề với cái chết. Anh không muốn trở về quê hương vì sợ không chịu nổi sự nhức nhối, day dứt do bao nhiêu kỉ niệm êm đẹp gợi lên trong tâm trí. Lang thang nơi đất khách quê người, anh chỉ còn nguồn an ủi duy nhất là vợ chồng người bạn chiến đấu cũ, nay cũng phải lăn lộn vất vả mưu sinh. Xô-cô-lốp ở nhờ nhà họ và được bạn xin cho một chân lái xe chở hàng trong đội vận tải. Công việc hằng ngày của anh là chở hàng hóa từ thành phố về các huyện.
Bé Vania cũng là hiện thân của thảm họa chiến tranh. Cha “chết ở mặt trận”, “mẹ bị bom tàu hỏa khi mẹ con cháu đang đi tàu”. Bé cũng không biết, không nhớ từ đâu đến. Bà con thân thuộc không có ai cả. Hình ảnh bé Vania cũng như cuộc đời Xô-cô-lốp được tác giả miêu tả một cách chân thực cảm động tố cáo thảm họa chiến tranh.
Chính sự thiếu thốn tình cảm gia đình và khao khát có được người thân bên cạnh là nguyên nhân của cảm giác ấy. Xô-cô-lốp cảm thấy ấm lòng khi nhìn thấy Vania. Lòng nhân hậu đã làm sống lại tình phụ tử thiêng liêng trong anh. Xô-cô-lốp cố gắng kiếm sống để nuôi bé Vania. Anh vượt lên những nỗi đau, xe anh quệt nhẹ người ta mà anh bị tước bằng lái, anh mất việc nên phải đi lang bạc kiếm sống. Đã thế thể chất sức khỏe của anh cũng giảm đi trông thấy. Anh đau đến khóc thế nhưng anh vẫn cố gắng không để cho bé Vania biết. Trước mặt cậu anh vẫn tỏ ra bình thường. Dường như nhà văn đang nhìn anh với một ánh mắt nhân đạo, anh đã không để cho bé Vania phải khóc, điều đó thể hiện một sự hi sinh của người cha.
Kết thúc truyện ngắn Số phận con người là hình ảnh: Chú bé chạy tới, đứng bên phải bố, túm lấy vạt áo bông của bố, chạy lon ton cho kịp bước sải dài của người lớn. Hình ảnh ấy khơi dậy trong lòng tác giả một cảm xúc khó tả, một suy ngẫm sâu xa: Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ… Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước.
Đoạn trích khẳng định sức mạnh tiềm ẩn và những cống hiến của nhân dân Nga nói chung trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ Quốc, đồng thời thể hiện lòng khâm phục và tin tưởng ở tính cách Nga kiên cường và nhân hậu, đồng cảm trước vô vàn khó khăn trở ngại mà con người phải vượt qua trên con đường vươn tới tương lai, hạnh phúc. Nhân vật trung tâm của tác phẩm là một người lính dũng cảm trong chiến đấu trước kẻ thù, một người lao động có trách nhiệm cao cả và nghị lực phi thường trong cuộc sống đời thường. Đặt nhân vật vào nhiều mối quan hệ với dân tộc, nhân dân, thời đại, gia đình,.. nhà văn đã nâng nhân vật lên tầm vóc sử thi. Nhân vật chính vừa là biểu tượng của nhân dân Nga, vừa là một số phận cá nhân với những cảnh ngộ, sự từng trải và bước đường đời rất riêng.
Qua tác phẩm, người đọc một lần nữa hiểu hơn về số phận của những con người sau chiến tranh. Xô- cô- lốp cùng bé Vania chính là hiện thân của những số phận bất hạnh đó. Đồng thời qua tác phẩm này nhà văn kêu gọi mọi người nên có trách nhiệm với số phận của những con người như thế.
