Đề bài: Phân tích nhân vật cô Hiền trong Một người Hà Nội của Nguyễn Khải
Bài làm:
Nguyễn Khải là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam trong thời kì kháng chiến. Ông sáng tác nhiều về nông thôn trong công cuộc xây dựng cuộc sống mới. Đặc biệt ông quan tâm tới đời sống tinh thần, tư tưởng của con người trước những biến động của lịch sử, xã hội. Tiêu biểu đó chính là truyện ngắn Một người Hà Nội.
Một người Hà Nội xoay quanh nhân vật cô Hiền, một người gốc Hà Nội được tác giả khắc họa trong nhiều bối cảnh lịch sử. Nguyễn Khải đã phát hiện ra vẻ đẹp tâm hồn, về tính cách của người Hà Nội. Trong bối cảnh đất nước giải phóng, bắt đầu xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhà nước chủ trương xóa bỏ tư sản, xây dựng chế độ mới. Cô Hiền trong những năm tháng ấy đã cạo răng, uốn tóc, dùng đồ ngọc… chính vì thế mà trong mắt nhân vật “tôi” hay nhiều người khác thì cô giống như một nhà tư sản thực thụ. Nhưng cô Hiền cũng không ngại bày tỏ quan điểm của mình, cô tự tin vào cuộc sống trong sạch, tự lực: “Tao có bộ mặt tư sản, một cách sống tư sản, nhưng lại không bóc lột của ai cả thì làm sao thành tư sản được”.
Xem thêm >>> Nội dung và nghệ thuật bài Một người Hà Nội
Xem thêm >>> Cảm nhận truyện Một người Hà Nội
Cô Hiền là người vợ đảm đang, chăm lo chu đáo cho gia đình. Với cái nhìn thấu đáo cô còn dành cho chồng những lời khuyên hữu ích. Ví như lúc chồng cô muốn mua máy in nhỏ để kinh doanh, cô đã hỏi chồng có biết đứng máy, biết sắp chữ không? Nếu không biết sẽ phải thuê thợ, thuê thợ sẽ thành chủ, thành tư sản. Từ đó dập tắt ý định kinh doanh của chồng cũng như tránh cho gia đình “đủ tiêu chuẩn” trở thành tư sản. Trong việc nuôi dạy con cái, cô cũng rất tỉ mỉ từ cách dạy con ngồi, cách cầm đũa, cách múc canh, cả cách nói chuyện trong bữa ăn. Cô Hiền còn răn lũ con của nhân vật tôi “Chúng mày là người Hà Nội thì cách đi đứng, nói năng phải có chuẩn, không được sống tuỳ tiện, buông tuồng”. Có thể thấy được cô là người đề cao những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức. Trong việc kinh doanh, cô là người rất hiểu đời, hiểu người, một người thức thời tài giỏi. Cô mở cửa hàng hoa giả, một công việc nhẹ nhàng, nhiều người có nhu cầu sử dụng lại chịu thuế nhẹ. Tất cả đã nằm trong sự tính toán của cô, kể cả việc bán căn nhà thứ hai cho người bạn từ kháng chiến về để tránh bị soi mói. Cô kết luận: “Chế độ này không thích cá nhân làm giàu, chỉ cần họ đủ ăn, thiếu ăn một chút càng hay, thiếu ăn là vinh chứ không là nhục, nên tao cũng chỉ cần đẻ ăn”.
Từ những quan điểm của nhân vật cô Hiền nhiều người có thể nghĩ rằng cô quá mạnh mẽ, đầu óc thực tế nhưng không vì thế mà cô không phải người chê trách chế độ. Cô vẫn là người yêu đất nước, yêu quê hương và dạy con mình trở thành người có trách nhiệm với tổ quốc. Điều đó được thể hiện khi hai người con xin ra chiến trường dù cô không nỡ nhưng vẫn ủng hộ con mình. Cô chia sẻ với “tôi” rằng: “Tao đau đớn mà bằng lòng, vì tao không muốn nó sống bám vào sự hi sinh của bạn bè. Nó dám đi cũng là biết tự trọng”. Khi đứa con thứ cũng tình nguyện làm đơn xin tòng quân cô nói rằng: “Tao không khuyến khích cũng không ngăn cản, ngăn cản tức là bảo nó tìm đường sống để các bạn nó phải chết, cũng là một cách giết chết nó”. Đây chẳng phải là nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam, của những người mẹ có con ra chiến trường vì nước vì dân hay sao? Dù có những cái mới du nhập vào xã hội nhưng cô vẫn giữ được phẩm chất và tính cách của con người Hà Nội giống như câu ca dao:
“Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”
Có lẽ chính vì vậy mà Nguyễn Khải ví cô như “hạt bụi vàng” của Hà Nội tô đẹp, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của con người Hà thành.
Qua nhân vật cô Hiền trong Một người Hà Nội, nhà văn đã khẳng định sức sống bền bỉ của những giá trị văn hoá, những nét đẹp của Hà Nội. Từ đó gửi gắm tình cảm, mong ước thiết tha mọi người hãy giữ gìn những giá trị ấy cho hôm nay và cả cho tương lai.
Xem thêm >>> Vẻ đẹp nhân vật Hiền trong Một người Hà Nội
Xem thêm >>> Phân tích truyện Một người Hà Nội
