Đề bài: Phân tích nhân vật Phùng trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
Bài làm:
Chiếc thuyền ngoài xa là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Minh Châu. Đây là một tác phẩm tiêu biểu cho đề tài đời tư, thế sự của Nguyễn Minh Châu sau 1975. Với ngôn từ dung dị đời thường, truyện kể lại chuyến đi thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời. Qua nhân vật Phùng nhà văn đề cập đến tính trung thực của người nghệ sĩ, nêu lên mối quan hệ chặt chẽ giữa văn học và hiện thực cũng như những vấn để phức tạp của cuộc sống, kể cả bi kịch số phận con người.
Phùng trong truyện vừa là nhân vật chính đồng thời lại là người kể chuyện. Mọi diễn biến của tác phẩm đều được soi chiếu qua lời kể và suy nghĩ của anh. Trong tác phẩm, Phùng đã có những phát hiện quan trọng về cuộc sống và nghệ thuật.
Phùng là con người nghệ sĩ có tài năng. Ở anh lại có một tâm hồn mơ mộng và luôn khát khao hướng tới một cái đẹp toàn thiện. Sự từng trải qua cuộc đời người lính càng khiến anh biết quý trọng cuộc sống và nâng niu từng vẻ đẹp mà anh có được. Anh tin rằng còn có những vẻ đẹp khác đang bị ẩn giấu, che khuất. Với trách nhiệm của người nghệ sĩ chân chính, anh phải đi tìm, phát hiện và làm cho nó tỏa sáng. Để có một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, trưởng phòng đề nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng có sương mù. Nhân chuyến đi thăm Đẩu, người bạn chiến đấu năm xưa, giờ đang là chánh án huyện, Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ. Đã mấy buổi sáng mà anh vẫn chưa chụp được một bức ảnh nào. Sau một tuần lễ, Phùng đã chụp được một bức ảnh tuyệt đẹp về chiếc thuyền ngoài xa. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe, bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào, toàn bộ khung cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, một vẻ đẹp đơn giản và toàn bích.
Từ một chiếc thuyền đẹp như mơ, thì đằng sau đó lại là cảnh bạo lực gia đình. Bạo lực trong gia đình thuyền chài ấy diễn ra thường xuyên “ Ba ngày một trận nhẹ,năm ngày một trận nặng. Từ sự thật phũ phàng trên bãi biển về chiếc thuyền đánh cá đẹp như mơ, nghệ sĩ Phùng đã dần dần vỡ ra bao điều về cuộc sống của những người dân chài lưới.
Khi bắt gặp cuộc sống của một gia đình làng chài tưởng chừng như bình yên mà lại vô cùng khốc liệt khiến anh vô cùng sửng sốt. Một con người nhạy cảm như Phùng làm sao tránh khỏi nỗi tức giận khi phát hiện đằng sau cảnh đẹp của chiếc thuyền ngoài xa là sự bạo hành của cái xấu, cái ác. Mới đầu, chứng kiến cảnh lão đàn ông đánh vợ và người đàn bà nhẫn nhục chịu đựng, Phùng hết sức “kinh ngạc”. Anh “há mồm ra mà nhìn”. Rồi như một phản xạ tự nhiên, anh “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Người nghệ sĩ Phùng nhận thấy những cái ngang trái, bi kịch trong gia đình thuyền chài kia. Tấm ảnh về chiếc thuyền thì rất đẹp, nhưng cuộc sống đích thực của gia đình dân chài trên chiếc thuyền ấy chẳng có gì là đẹp.
Khi bắt gặp cảnh chồng đánh vợ, Phùng đã nói chuyện này với chánh án Đẩu, bạn của anh. Anh mong muốn mình có thể giúp gì được cho người đàn bà nghèo khổ kia. Quả là một người chính nghĩa. Anh luôn đứng về lẽ phải, muốn bảo vệ lẽ phải và phê phán những điều xấu, điều ác. Cuối truyện Đẩu đi gặp người đàn ông. Phùng đi gặp thằng Phác. Kết quả như thế nào, tác giả còn bỏ ngỏ. Chỉ biết bức ảnh anh chụp có chiếc thuyền lưới vó và suy nghĩ của Phùng “ bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là người đàn bà vùng biển cao lớn với đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm”. Phải chăng đây là sự trăn trở trước cuộc sống còn nhiều điều khó khăn, vất vả của người làm nghệ thuật.
Chiếc thuyền ngoài xa, qua những phát hiện của nhân vật Phùng đã cho thấy một vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng đằng sau đó là sự thật cay đắng đầy bi kịch của những người dân lao động bằng nghề chài lưới. Truyện đậm chất tự sự, triết lý, tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu.
